Ảnh minh họa: Internet
Đau vai gáy ở người sử dụng máy tính thường biểu hiện không điển hình, nguyên nhân không rõ, xuất phát từ những rối loạn cơ năng không có biểu hiện tổn thương thực thể, nhiều khi còn liên quan đến tâm lý xã hội.
Thế nào là người làm việc với máy vi tính
Người làm việc với máy vi tính (computer) được định nghĩa là người thực hiện công việc với màn hình liên quan đến việc sử dụng bàn phím hay dùng chuột máy tính, công việc liên quan đến sử dụng máy tính cá nhân hoặc máy tính xách tay.
Bên cạnh những lợi ích to lớn của việc sử dụng máy tính đem lại, Tổ chức Y Tế Thế giới đã công bố hội chứng màn hình ảnh hưởng sức khỏe của người lao động do sử dụng máy tính: Ảnh hưởng lên hệ thống thị giác, hệ cơ xương, gây căng thẳng thần kinh tâm lý, ảnh hưởng đến da và thai sản. Trong năm nhóm trên thì ảnh hưởng đến hệ cơ xương thường được đề cập nhiều nhất do tư thế gò bó kéo dài và do tính chất công việc lặp đi lặp lại
Hội chứng đau vai gáy ở người làm việc với máy tính
Đau vai gáy ở người sử dụng máy tính thường biểu hiện không điển hình, nguyên nhân không rõ, xuất phát từ những rối loạn cơ năng không có biểu hiện tổn thương thực thể, nhiều khi còn liên quan đến tâm lý xã hội. Mục tiêu Thập kỷ Xương Khớp 2000 – 2010 về đau vai gáy do áp lực công việc đã mô tả đau vai gáy là đau được xác định theo vùng giải phẫu là ở phía sau cổ vai từ đường gáy trên đến gai xương bả vai, vùng ngoài bờ trên của xương đòn và hõm trên xương ức, có hoặc không có biểu hiện đau lan lên đầu, thân mình và chi trên.
Đau vai gáy ở người sử dụng máy tính có các triệu chứng gần giống các dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống cổ, có thể coi đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến thoát vị đĩa đệm và thoái hóa cột sống cổ.
Cơ chế đau vai gáy
Bình thường cột sống cổ mang trọng lượng của đầu khoảng 6,5 – 7kg trong toàn bộ thời gian hoạt động trừ khi nằm nghỉ. Nếu cột sống cổ phải trải qua một số tư thế lao động cố định kéo dài, hoặc các tư thế sai lệch kéo dài cũng như diễn biến của tuổi tác sẽ làm cho đĩa đệm và các khớp đốt sống phải thường xuyên chịu trọng tải dẫn đến biến đổi cấu trúc tạo nên hình ảnh của thoái hóa khớp và thoát vị đĩa đệm.
Ở tư thế cột sống cổ gập, áp lực nội đĩa đệm cột sống cổ sẽ tăng lên. Nếu ở tư thế cột sống cổ thẳng, áp lực nội đĩa đệm là 4,54-5,44kg, thì khi cổ gập 270, 400 và 600 thì áp lực tăng lên rất cao, này tương ứng là 12,25kg, 18,14kg và 27,22kg. Áp lực nội đĩa đệm tăng cao trong một thời gian dài là cơ hội để nhân nhày thoát ra ngoài gây nên thoát vị đĩa đệm cột sống cổ.
Ở tư thế tăng ưỡn cột sống cổ, cùng với sự căng cơ, lỗ gian đốt sống bị hẹp lại đè ép vào các rễ thần kinh, nếu sự đè ép này kéo dài do tư thế không đổi dẫn tới bao khớp mỏm bị biến đổi gây hạn chế chức năng bảo vệ, gây ra những biến đổi của tổ chức sụn khớp sẽ thúc đẩy những thay đổi tại các khớp mỏm móc.
Làm việc với máy tính có nghĩa là ngồi làm với bàn trong tư thế cổ luôn gập hoặc ưỡn trong khi phải cử động cánh tay lặp đi lặp lại do yêu cầu sử dụng chuột và bàn phím. Sự phục hồi ngay tại cơ vùng vai gáy không đủ sau khi làm việc mệt mỏi được cho là nguồn gốc của đau cơ do làm việc ở vị trí tĩnh tại. Khi sử dụng máy tính, đau ở vùng vai và gáy dễ được cảm nhận hơn ở vùng thắt lưng, nó thường kết hợp cả đau cẳng tay không đặc hiệu hay biểu hiện liên quan đến rối loạn chi trên.
Biện pháp phòng ngừa và điều trị
Các nghiên cứu đã chỉ ra những trường hợp đau vai gáy do sử dụng vi tính nên điều chỉnh chế độ sinh hoạt làm việc từ điều chỉnh tầm cao của bàn đặt máy đến cách để tay như thế nào trong việc điều trị và phòng không bị tái phát.
