Ngày 6/3 vừa qua, một bé trai 5 tuổi (ngụ quận 10, TP.HCM) đã được đưa vào Bệnh viện Nhi Đồng 1 để cấp cứu vì bị sặc rau câu.
Bác sĩ Đinh Tấn Phương, Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), cho biết bệnh nhi nhập viện trong tình trạng cơ thể đã tím tái, ngưng tim ngưng thở, thiếu oxy lên não. Dù đã rất nỗ lực nhưng các bác sĩ đã không thể cứu kịp cậu bé xấu số bởi quãng thời gian bé bị ngưng thở đã quá lâu.
Rau câu trơn và dễ vỡ nên việc cứu chữa cho nạn nhân bị hóc rất khó khăn
Theo người nha bệnh nhi, cậu bé này đã hút mạnh miệng thạch khiến thức ăn chui vào họng gây nghẹt thở. Người nhà đã cố gắng vỗ lưng, ấn ngực để đẩy miếng thạch ra ngoài nhưng không được. Khi đưa đến bệnh viện, bé đã ngưng tim, ngưng thở, tím tái. Trong đường thở của bé còn miếng thạch rau câu bị chắn ngang.
Sơ cứu đúng cách khi trẻ bị hóc dị vật vô cùng quan trọng.
Theo bác sỹ Phương, thời gian vàng để cứu trẻ bị hóc dị vật chỉ trong khoảng 4-10 phút. “Sau khoảng thời gian này xem như đã trễ, mọi cách cứu chữa gần như vô phương. Nếu có cứu được cũng để lại di chứng nặng nề, bệnh nhi có thể phải sống thực vật”, bác sĩ Phương nói.
Khi phát hiện trẻ sặc thức ăn, phụ huynh nên thực hiện 2 việc song song: gọi cấp cứu 115 và tìm cách tống dị vật khỏi đường thở.
BS Phương khuyên cáo, nếu gặp trường hợp tương tự phụ huynh hãy dùng tay ấn lên lồng ngực, hoặc vùng thượng vị, làm tăng áp lực trong lồng ngực để tống dị vật ra ngoài.
Nếu làm cách đó không hiệu quả, trẻ vẫn tím tái, cha mẹ nên hà hơi thổi ngạt để nhanh chóng cung cấp oxy cho não, phổi đồng thời gọi cấp cứu 115. Trên đường đến bệnh viện, người thân phải liên tục hồi sức tránh để trẻ ngưng tim, ngưng thở.
Bác sĩ Phương hướng dẫn cách thổi ngạt khi trẻ bị hóc dị vật.
Cách sơ cứu trẻ bị hóc dị vật:
* Với trẻ dưới 2 tuổi, dùng phương pháp vỗ lưng ấn ngực
- Cho trẻ nằm sấp trên cánh tay trái của người sơ cứu, đầu hướng xuống đất. Lưu ý giữ chắc để cổ và đầu trẻ khỏi bị tuột. Dùng gót bàn tay phải vỗ mạnh 5 cái vào vùng lưng giữa 2 xương bả vai của trẻ.
- Sau đó lật trẻ từ tay trái qua tay phải của người sơ cứu. Quan sát em bé xem có hồng hào chưa, có thở, khóc được chưa. Kiểm tra miệng trẻ xem có dị vật nào không và lấy ra. Nếu dị vật vẫn chưa ra ngoài hoặc trẻ vẫn chưa thở thì làm tiếp biện pháp ấn ngực. Lấy 2 ngón tay ấn vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Ấn mạnh 5 cái theo chiều từ trên xuống dưới liên tiếp.
- Kiểm tra xem bé đã thở, khóc lại chưa, nếu chưa tiếp tục lặp lại động tác này cho đến khi xe cấp cứu tới.
Cách vỗ lưng, ấn ngực để tống dị vật ra ngoài - Ảnh do Bệnh viện Nhi Đồng 1 cung cấp
* Với trẻ trên 2 tuổi, có thể dùng biện pháp ép bụng, còn được gọi là phương pháp Heimlich
- Trường hợp trẻ còn tỉnh
Để cho trẻ đứng. Người sơ cứu đứng phía sau lưng hoặc quỳ gối, choàng 2 tay ra phía trước ngang thắt lưng. Một tay nắm thành nắm đấm, một tay chồng lên tay còn lại, đặt ngay vào vị trí ở vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên 5 cái thật mạnh liên tiếp. Nếu chưa hóc dị vật ra thì có thể lặp lại biện pháp này từ 6 đến 10 lần.
- Trường hợp hôn mê, bất tỉnh
Đặt trẻ nằm ngửa. Người sơ cứu quỳ gối, tựa hai chân hai bên đùi trẻ. Nắm 2 bàn tay thành nắm đấm, đột ngột ấn vào dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp.
Trong tình huống bệnh nhân hôn mê và không thở được thì trước tiên phải bắt đầu bằng hà hơi thổi ngạt 2 cái. Nếu dị vật vẫn chưa ra, trẻ vẫn chưa thở được thì cần thì kết hợp vừa hà hơi thổi ngạt vừa dùng tay ấn, cho đến khi dị vật văng ra hoặc bệnh nhân khóc, thở được, hồng hào hơn.
